Belirsizlikle Nasıl Başa Çıkılır?

Belirsizliğin ruh sağlığı üzerinde nasıl etkilere sahip olduğu araştırılmış ve belirsizliğin uyku düzeninde değişiklikler, ruh halinde değişimler, iştah değişikliklerine sebep olabildiği gibi anksiyete ve depresyon ve diğer ruh sağlığı problemlerine de sebep olabileceği bulunmuştur. (University of Michigan, n.d.). Çalışmalar gösteriyor ki, örneğin iş konusunda yaşanan bir belirsizlik süreci, gerçekten iş kaybı yaşamaktan daha ağır bir strese sebep oluyor (Carter, 2020). Ancak belirsizlikle baş etmeyi kolaylaştıran bazı yollar da var. Amerikan Psikologlar Derneği (APA, 2017) belirsizliğin neden olduğu stresle mücadele için şunları öneriyor;

1-    Kendinize karşı nazik olun; bazı insanların belirsizliğe karşı tahammülü diğerlerinden daha az olabilir. Başkaları kadar kolay baş edemediğinizi düşünüyorsanız da kendinize bu konuda yüklenmeyin. Farklı insanlar, durumlara farklı tepkiler verebilir, bu son derece doğaldır. Belirsizliğin çözülmesinin zaman alabileceğini unutmayın, bu süreçte kendinize karşı nazik olmayı unutmayın.

2-    Geçmiş başarılarınızı hatırlayın; geçmiş başarılarınızı hatırlayarak kendinizi motive edebilir, iyi hissetmenizi sağlayabilirsiniz. Geçmişteki başarılarınıza ulaşmak için neler yaptınız, neleri farklı yapardınız gibi değerlendirmeler yapabilirsiniz.

3-    Yeni yetenekler geliştirin; konfor alanınızın dışına çıkarak yeni şeyler denemek size bu süreçte iyi gelebilir. Örneğin yeni bir spor türü denemek. Risk almak ve konfor alanının dışına çıkmak genel olarak özgüveninizi artıracağı için belirsiz durumla da mücadele etmenizi kolaylaştıracaktır.

4-    Gelişmeleri sıklıkla kontrol etmeyin; stresli durumlarda başka odak noktaları bulmak zorlayıcı olabilir. Ancak gün içinde sürekli kontrol etmekten kaçınmanız baş etmenizi kolaylaştıracaktır. Ayrıca uzmanlar, özellikle gece yatmadan önce kontrol etmenizi önermiyor.

5-    Kontrol edemeyeceğiniz şeylere takılı kalmayın; en olumsuz senaryoyu düşünmek, olumsuz olayları tekrar tekrar hatırlamak bu süreçte size yardımcı olmayacaktır. 

6-    Kendinize şunu sorun; bir arkadaşınız böyle bir durumda sizden yardım istese, ona ne önerirdiniz? Durumdan kendinizi soyutlayarak dışarıdan bakmak, size yeni bakış açıları kazandırabilir.

7-    Kendinize iyi bakın; sağlıklı rutinlerinizi bozmamaya çalışın, yeme düzeni, egzersiz ve iyi uykuyu aksatmamak oldukça önemlidir. Ayrıca birçok insan meditasyon ve yogadan oldukça yardım aldığını belirtmektedir.

8-    Neleri kontrol edebileceğinize odaklanın; örneğin uyumadan önce evi toparlamak, yeme düzeni oluşturmak.

9-    Yardım isteyin; eğer baş etmekte zorlanıyorsanız bir ruh sağlığı profesyonelinden destek alabileceğinizi unutmayın.

Kaynaklar: 

10 tips for dealing with the stress of uncertainty. (2022, October 19). https://www.apa.org.https://www.apa.org/topics/stress/uncertainty

Carter, C. (2020, July). Seven Ways to Cope with Uncertainty. Greater Good Berkeley. https://greatergood.berkeley.edu/article/item/seven_ways_to_cope_with_uncertainty

University of Michigan. (n.d.). Coping with Uncertainty | U-M Counseling and Psychological Services. Counseling and Psychological Services. https://caps.umich.edu/article/coping-uncertainty